نکاتی که باید در باره لیکوئید شدن بدانید
قسمت 1: اصلا یعنی چی؟
در معاملات فیوچرز امکانی به نام “اهرم” وجود داره که وقتی از اون استفاده میکنی در واقع قرض میگیری تا بیش از دارایی خودت معامله باز کنی .بنابراین ممکنه پوزیشنت به خاطر نوسانات بازار با ضرر زیادی مواجه بشه. طبیعیه که اهرم بالاتر یعنی قرض بیشتر و سود/زیان بالاتر …
اگه مقدار ضررت از بدهی بیشتر بشه، صرافی خودش پرداخت بدهیتو به عهده میگیره و به صورت خودکار پوزیشنت رو می‌بنده. به این اتفاق لیکوئید شدن می‌گن .
قسمت 2: چرا اتفاق می‌افته؟
الف. نوسانات قیمت : میزان تلاطم و پویایی در بازار کریپتو ( volatility ) بیش از بازارهای مرسومه و این نوسانات در زمان کوتاهتری هم اتفاق میفته (هانت های شدید ). حتی گاهی در تایم فریم های پائین شاهد نوسانات بیش از 50 درصد هستیم ! بنابراین حتی در بهترین حالت تحلیل این نوسانات میتونه شما رو به سرعت لیکوئید کنه به خصوص اگر اهرم بالاتری رو هم استفاده کرده باشید.
یادتون باشه یکی از راه های تشخیص “اهرم امن ” همین میزان نوسانه! یعنی در بازاری که به طور متوسط 10 درصد پویایی داره ، بهتره از اهرمی کمتر از 10 استفاده کنید!
در واقع حاصلضرب اهرم امن در میزان پویایی بازار نباید از صد درصد بیشتر بشه!
ب. مارجین کم : مارجین یعنی مقدار پولی که تو حسابت داری من توی کراس بهش میگم “پشت – دست” و به عنوان وثیقه برای معامله استفاده می شه. اگه نسبت این مارجین پشت دست به – – – اهرمت کم باشه نقطه ی لیکوئید شدن خیلی نزدیک به اٌپنِ معامله خواهد بود و احتمال لیکوئید شدنت خیلی بیشتر میشه.
ج. اهرم بالا : توی دو مورد الف و ب هر بار به اهمیت اهرم اشاره کردیم . در واقع انتخاب اهرم نامتناسب یکی از مهمترین عوامل لیکوئید شدنه. درسته که اهرم بهت اجازه می ده با پول کم، معامله های بزرگتری انجام بدی اما همزمان ریسک لیکوئید شدن رو هم بیشتر می کنه.
قسمت 3: انواع لیکوئید شدن
با توجه به نوع “معامله ی فیوچرز” شما با دو حالت مهم طرف هستین :
- مارجین ایزوله : که برای تازه کارها امن تره و در اون هر پوزیشنی مارجین جداگانه داره . حالااگه یکی از پوزیشن ها لیکوئید بشه، بقیه دارایی شما به خطر نمیفته و فقط همون قسمت لیکوئید میشه.
- مارجین کراس : که برای حرفه ای ها مناسبه و در اون همه پوزیشن ها از یک مارجین مشترک استفاده می کنن. توی این روش اگه حتی یکی از پوزیشن ها بیش از حد ضرر کنه، ممکنه همه پوزیشن ها و به تبع همه ی دارایی لیکوئید بشه، حتی اگه بقیه ی پوزیشن ها در سود باشن!
قسمت 4: چند نکته کاربردی
خیلی حیفه که سرمایه ی یه معامله گر به خاطر بی اطلاعی از یه سری امکانات و نکات به خطر بیفته. اینجا سعی میکنم یه سری نکات رو در این مورد روشن کنم:
- تقاوت قیمت last و mark:
قیمت last تابعی از بازاره و بر اساس آخرین معامله ی انجام شده تعیین میشه اما قیمت mark براساس میانگین چند بازار و برای جلوگیری از دستکاری افراد و ارگان ها توسط هر صرافی تعیین میشه.
پس معمولا تفاوت های جزئی بین این دو قیمت وجود داره و البته خیلی از معامله گرا نمیدونن که:
لیکویید شدن بر اساس قیمت mark محاسبه میشه و نه last ..
پس تنظیمات چارتتون رو حتما به حالت mark تغییر بدین تا اشتباهی در محاسباتتون پیش نیاد.
2. مکانیزم اسپرد پروتکشن:
اگه نخوام خیلی فنی براتون توضیح بدم توی بازارهایی با نقدینگی پائین و یا بازارهای پرنوسان ، ما با تغییرات زیادی در اسپرد رو به رو هستیم. برای کنترل روی این شرایط مکانیزم استرد پروتکشن به کمک معامله گرها میاد.
اسپرد پروتکشن (Spread Protection) یه مکانیزم کنترل برای معاملات فیوچرزه که صرافی های معتبر برای جلوگیری از تاثیرات منفی ناشی از اسپرد های بالا در اختیار کاربرانشون قرار میدن.
این مکانیزم ، به خصوص وقتی فاصله ی ask (پایین ترین قیمتی که یک فروشنده حاضره برای فروش قبول کنه) و bid (بالاترین قیمتی که یک خریدار حاضره برای خرید پرداخت کنه) زیاد بشه اهمیت پیدا میکنه.
این فرایند یه زائده ی بدتر هم داره ! در این شرایط معمولا قیمت mark با last اختلاف زیادی پیدا میکنه و این نکته شرط مهم دخالت اسپرد پروتکشن در معامله ی شماست …
پس اگه این اختلاف کم باشه اصولا استرد پروتکشن فعال نمیشه! حتی اگر نوسانات خیلی شدید باشن.
چطور از لیکوئید شدن جلوگیری کنیم؟
اهرم متناسب : به کم و زیادش خیلی کاری ندارم و البته میدونیم که اهرم کمتر یعنی ریسک کمتر . برای من همیشه توی اموزش ، “تناسب اهرم”، اهمیت بیشتری از کم و زیاد بودنش داره!
مارجین کافی برای حالت کراس : پشت دست خوبی داشته باش تا اگه بازار نوسان شدید و ناگهانی کرد، پوزیشنت لیکوئید نشه .
حد ضرر : واقعا چطور بدون استاپ لاس معامله میکنین!؟
لیکوئید پرایس: خیلی طبیعیه که با هیچ تنظیمی نباید لیکوئید پرایستون قبل از استاپ قرار بگیره.
ابزارهای مدیریت ریسک : که توی بخش قبلی به اسپرد پروتکشن اشاره کردیم.